روزبیست و ششم ماه رمضان، سنۀ ۱۱۲۵، وفات کرد محقّقِ مدقّق آقا جمال الدین بن المحقّق آقا حسین خوانسارى، صاحبِ مؤلَّفاتِ رائقه که از جمله حاشیه بر شرح لمعه است که در نهایت تحقیق و إتقان نوشته. مزار شریفش در تخت فولاد است در نزد قبّۀ مرحوم والدش که شاه سلیمان صفوى بنا کرده - رحمهم الله تعالى.(منبع : کتاب وقایع الأیام (فیض العلام فی عمل الشهور و وقایع الأیام)، ص۸۹ ، نویسنده: شیخ عباس قمی، مصحح: محسن صادقی، و عباسعلی مردی، ناشر: نور مطاف، قم)
در ماه مبارک رمضان سال ۱۱۲۲ فوت فاضل عالم تقی نقی عامل آقا جمال خلف مرحوم مبرور آقا حسین خوانسارى بعد از آنکه شاه در ماه رجب یا در اواخر ماه شعبان از آنجا مراجعت کرد.(منبع کتاب وقایع السنین و الاعوام، یا گزارشهای سالیانه از ابتدای خلقت تا سال ۱۱۹۵هجری، نویسنده: عبدالحسین حسینی خاتون آبادی، مصحح: محمدباقر بهبودی، مقدمه‌نویس: ابوالحسن شعرانی، و مقدمه: شهاب‌الدین مرعشی نجفی، ناشر: کتابفروشی اسلامیه، تهران ۱۳۵۲ش)
محمد بن حسین آقاجمال خوانساری (وفات ۱۱۲۵ق)، از علمای طراز اول و مدرسان برجسته قرن دوازدهم در اصفهان و عهده‌دار ریاست حوزه تدریس آن سامان بود. از شاگردان مجلسی اول، افرادی چون آقامحمد اکمل اصفهانی و ملا رفیع مشهدی از شاگردان وی بودند.
«آقاجمال خوانساری، جمال‌الدین محمد بن حسین بن محمد»، در حوزه علمیه اصفهان نزد پدرش، آقاحسین محقق خوانساری، دایی‌اش، ملا محمدباقر محقق سبزواری نویسنده «ذخیره» و ملا محمدتقی مجلسی درس خواند و سپس در همان حوزه به تدریس معقول و منقول پرداخت.
وی محدث، اصولی، حکیم، متکلم و فقیه امامی بوده است. در مقام روایی او گفته شده که از ملا محمدتقی مجلسی اجازه نقل حدیث داشته است. اردبیلی او را رفیع‌الشأن و از راویان فقه خوانده است. شیخ یوسف بحرانی صاحب «الحدائق» او را از مشایخ خود در نقل حدیث برشمرده است. آقاجمال عالمی نکته‌سنج بود و طبعی ظریف داشت و بسیار پرکار بود؛ وی در تاریخ ۱۱۲۵ق/۱۷۱۳م، دیده از جهان فروبست. مامقانی درگذشت او را در سال ۱۱۲۱ق می‌داند . او را در آرامگاه پدرش، که به‌وسیله شاه سلیمان صفوی در تخته فولاد اصفهان ساخته شده بود، به خاک سپردند. برای مطالعه کتابهای ایشان بر روی عنوان های زیر کلیک نمایید:
- شرح محقق بارع جمال الدین محمد خوانساری بر غُرر الحکَم و دُرَر الکَلم (۷جلدی) – شارح
- الـحاشیه علی حاشیه الخفری علی شرح القوشچی علی التجرید (۱جلدی) – نویسنده
- الحاشیه علی الشفاء (الطبیعیات، المقاله الأولی و الثانیه) (۱جلدی) – نویسنده
- دفاع از تشیع (ترجمه الفصول المختاره) (۱جلدی) – مترجم
- الحاشیه علی شروح الاشارات (۲جلدی) – حاشیه نویس
- التعلیقات علی شرح اللمعه الدمشقیه (۱جلدی) – نویسنده
- کلثوم ننه یا عقائد النساء (۱جلدی) – نویسنده
- شرح احادیث طینت (۱جلدی) – نویسنده
از آثار ایشان می توان به این موارد اشاره کرد :
- اصول الدّین
- اعتقادات
- تاج التّراجم یا موائدالرّحمن
- ترجمه الفصول المختاره من العیون و المحاسن
- ترجمه مفتاح الفلاح
- حاشیه بر حاشیه شرح جدید تجرید
- حاشیه بر شرح لمعه
- حاشیه علی شرح المختصر
- حاشیه علی الشفاء
- ترجمه شرح غررالحکم
- رساله در جبر و اختیار
- رساله فی صلوهالجمعه
- رساله فی الطینه
- رساله فی کراهه العادات و انها باعتبار وصفها لا بذاتها
- رساله در نیت
- منشآت.
آخرین دیدگاه‌ها