Archive for: مرداد ۱۳۹۹

امام علی صدای عدالت انسانی

درسنامه خطبه غدیر

زنده نگه داشتن مکتب غدیر،وظیفه‌ى همه‌ى مسلمانان است،چون غدیر تنها یک واقعه‌ى تاریخى نیست،که مربوط به برهه‌اى خاص از زمان باشد.بلکه غدیر جریانى است که در همه ادوار زندگى بشر جارى است و راه سعادت،راه هدایت،راه زندگى همه‌ى انسانها را به زیباترین شکل ممکن ترسیم مى‌کند و به همین علت است که رسول گرامى اسلام صلّى اللّه علیه و آله و سلّم از همه مسلمانان حاضر در عرصه غدیر مى‌خواهد که این پیام سرنوشت‌ساز را به غایبان و پدران به فرزندان خود تا روز رستاخیز برسانند.(کتاب درسنامه ی خطبه ی غدیر، نویسنده: عباسی، حبیب و روستایی، اکبرناشر: پیام سفید)

غدیریه های فارسی

پى‌ریزى این اثر، به دهۀ شصت برمى‌گردد. وقتى با شاهکار بزرگ علاّمۀ امینى قدّس سرّه یعنى کتاب مستطاب الغدیر آشنا شدم. در آن گرامى‌اثر، افزون بر بسیارى از کارها که هریک کارستان است، دربارۀ غدیریّه‌هاى عربى نیز گزارشى ارائه شده است. به این ترتیب که از روزگار حضرت رسول صلّى اللّه علیه و اله و سلّم تا عصر علاّمه، غدیریّه‌ها گردآورى شده است تا بر همگان آشکار گردد که حدیث غدیر محدود به کتابهاى حدیثى نیست. غدیر خم، محدود به کتابهاى تاریخى یا کلامى نمى‌شود، از تفاسیر قرآن گرفته تا متون سنّت و حدیث و ادب و فرهنگ -‎ همه‌جا -‎ خمّ‌ غدیر در جوش و خروش بوده است. همۀ مفسّران، محدّثان، متکلّمان، شاعران و هنرمندان تا آنجا که در مجال توفیق آنان بوده است، از این آبشخور زلال و گوارا آبى خورده، و روح و روان خویش را صفا داده‌اند.

پس از آشنایى با کتاب بزرگ الغدیر آرزو کردم اى کاش مى‌توانستم همان کارى را که علاّمۀ امینى در مورد غدیریّه‌هاى عربى کرده‌اند، دربارۀ غدیریه‌هاى فارسى و ترکى به سامان رسانم. با این آرزو، هرگاه فرصتى دست مى‌داد غدیریّه‌ها را از متون و منابع بیرون مى‌کشیدم و بر کاغذ یادداشت مى‌نشاندم. این کتاب به اقتفاى کتاب گرانسنگ الغدیر، به ترتیب تاریخى تنظیم شده است، و غدیریّه‌هاى شاعران پارسى‌سرا را از قرن چهارم تا عصر حاضر، در خود گنجانده است.(غدیریه های فارسی (از قرن چهارم تا چهاردهم)، نویسنده محمد صحتی سردرودی)

پاسخ به شبهات غدیر از کتب اهل سنت

کتاب غدیر خم و پاسخ به شبهات از کتب اهل سنت (۲ جلدی)، نویسنده: انتصاری، عبد الصالح، مکتبه الداوری

واقعۀ غدیر خم یکى از مهم‌ترین حوادث تاریخ اسلام است که در واپسین روزهاى زندگى حضرت نبى اکرم صلّى اللّه علیه و آله به وقوع پیوست و در عظمت این روز همین بس‌که خداوند کریم دربارۀ آن چنین مى‌فرماید: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلاٰمَ دِیناً» امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و اسلام را به‌عنوان آیین جاودانه شما پذیرفتم. ازاین‌رو غدیر خم از بزرگترین اعیاد اسلامى به شمار مى‌رود،زیرا روز کامل شدن دین و تمامیت نعمت الهى بر مسلمانان و روز معرفى امامت و رهبرى امت اسلامى است. لزوم امام و امامت مورد اتفاق‌نظر مسلمین است،شیعه و سنى وجود امام را واجب مى‌دانند،با این تفاوت که شیعه مى‌گوید: امام را خداوند توسط پیامبرش تعیین و نصب مى‌کند و کسى دیگر در انتخاب آن دخالت ندارد،چنان‌که در اشکال دوازدهم خواهد آمد که پیامبر در جواب عامر بن طفیل فرمود:لا لیس ذلک إلىّ إنّما ذلک إلى اللّه یجعله حیث یشاء. امر بدست خداست که هرجا بخواهد و صلاح بداند قرار مى‌دهد. همانند نبوت که از سوى خدا تعیین مى‌شود، و قرآن کریم دستور به اطاعت از آنان را صادر نموده و فرموده: یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللّٰهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ. و غدیر خم دقیقا در راستاى همین هدف یعنى اعلان امامت امیر المؤمنین علیه السّلام و اولاد معصومین ایشان و بیعت و اطاعت بندگان مخلص خداوند از آنان بود. ولى اهل سنّت مى‌گویند: انتخاب امام بر مردم واجب است و تأخیر در آن روا نیست چنان که بعد از وفات رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله صحابه دفن آن حضرت را به جهت نصب خلیفه سه روز به تأخیر انداختند…

ولایت علوی در کلام رضوی

شیعه مفتخر است که همواره مشعلهاى تابناکى فرا راه خویش دارد که مسیر تاریک و ظلمانى زندگى را براى او روشن نموده و وى را از فرو رفتن در گردابهاى گمراهى رهایى مى‌بخشد. از آن‌جا که خداوند هیچ‌گاه زمین را از حجّت خویش خالى نگذاشته است،پس از خاتم انبیا حضرت محمّد بن عبد اللّه صلّى اللّه علیه و آله درهاى تابناک امامت را براى هدایت و راهنمایى بشر برگزید. در تاریخ درخشان اهل بیت علیهم السّلام این امر به وضوح دیده مى‌شود که آن برگزیدگان الهى هرکدام با مأموریتى ویژه و تعیین‌شده از جانب حضرت حق به تربیت علمى و عملى و دست‌گیرى از شیعه پرداخته‌اند. و اکنون که دوران امامت حضرت ولىّ عصر-‎عجّل اللّه تعالى فرجه الشریف-‎است و آن وجود مبارک سکّان‌دار کشتى بزرگ امّت محمّدى صلّى اللّه علیه و آله است،خورشید وجودش رشددهنده جهان و جهانیان و مربّى انسانهاى طالب کمال است،هرچند که این خورشید عالم‌افروز امروز در وراى ابر غیبت به‌سرمى‌برد،و از بسیارى از برکات حضورش بى‌بهره‌ایم، لکن باز هم وجود مبارکش سبب خیرات و برکات آسمانى و زمینى است.هم او که عقل در گلستان معرفتش حیران مى‌ماند،بیان در مقام توصیفش راه به جایى نمى‌برد و قلم از نگاشتن باز مى‌ایستد. آرى!ما را نشاید که به توصیف این تربیت‌یافتگان الهى بپردازیم، جز این‌که به تبیین کلامشان بسنده کنیم و از فحواى بیانات ارزشمند آنان به قطره‌اى از دریاى عظمتشان دست یابیم که این توصیف‌ها خود، ما را به باورى عمیق معترف مى‌گرداند و دلها را آکنده از محبت و دوستى ایشان مى‌سازد… یکى از نکات اساسى که از سخنان حضرتش به دست مى‌آید آن است که در مکتب اسلام، مسؤولیت امام بس خطیر و مأموریت وى بسیار مهم و سنگین است.او چون دژى استوار،نگاهبانى و حراست از دین خدا را برعهده دارد.حفظ اصول،قوانین و مقررات اسلام از خطر تحریف،تبدیل،تغییر،ناخالصى و التقاط و همچنین دفاع همه‌جانبه در برابر آرا و عقاید انحرافى و گمراه‌کننده،همه بر عهدۀ امام مى‌باشد. گذشته از این،امام مسؤولیت تربیت و هدایت مردم را نیز بر دوش دارد و بسان قافله‌سالارى هشیار،دلسوزانه،مردم را به حرکت در صراط مستقیم فرامى‌خواند و ناگفته پیداست که این همه،نیاز به معرفتى والا و آگاهى و دانشى بسیار دارد.ازاین‌رو،حضرت حق-‎جلّ و علا-‎این گرانمایگان را گنجینه‌هاى علم قرار داده و آگاهى از حقایق و معارف بلند دین را از دیرباز در نهادشان به امانت سپرده است.آرى!این مشعل‌داران معرفت و شناخت-‎در یک کلام-‎اهل ذکراند؛ همان‌ها که خداى متعال از آنان در آیۀ: فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لاٰ تَعْلَمُونَ یاد کرده است…

کتاب غدیر در نگاه خورشید: جلوه های ولایت علوی در پرتو کلام رضوی، نویسنده: مرتضیطاهری، دلیل ما

قطب الدین رازی

قطب‌الدّین ابوجعفر محمد بن محمد رازى (متوفای۷۶۶ق)، از فقها و اندیشمندان بزرگ شیعه در قرن هشتم قمری، حکیم، منطقی، کلامی، فیلسوف و… که از اساتید برجسته او علامه حلی، و از شاگردانش شهید اول را می‌توان نام برد؛ نسب وی به آل بویه و به قولى به ابوجعفر بن بابویه قمى فقیه معروف شیعه مى‌رسد، که در یکى از قراى رى به نام ورامین به دنیا آمد و در ۱۲ ذى‌قعده سال ۷۷۶، در شهر دمشق درگذشت و در صالحیه به خاک سپرده شد.

او از پیشوایان منطق و فلسفه و دانش‌هاى دیگر، همچنین از مشهورترین علمایى بود که در قرن هشتم مى‌زیستند. شرح او بر «شمسیه» و کتاب «مطالع» در منطق مایه شهرت او شده است؛ همچنان‌که کتاب او در فلسفه به نام «المحاکمات» که در آن به بررسى و محاکمه دو شارح معروف کتاب «اشارات»، خواجه نصیرالدّین طوسى و فخر رازى پرداخته است، بر شهرت او افزوده است. تاج سبکى در کتاب خود «طبقات الشافعیه» او را چنین ستوده است: «پیشوایى مبرز در علوم معقول بود که صیت شهرت او به سرزمین‌هاى دوردست رسید. به سال ۷۶۳ به دمشق آمد، پس او را پیشوایى در منطق و حکمت یافتیم که در تفسیر و معانى و بیان به‌خوبى وارد بود و در نحو دست داشت و اشعه ذکاوت او آشکار بود». سیوطى در «طبقات النحاه» گفته است: «او یکى از پیشوایان علم معقول بود که از عضدى و غیره دانش فراگرفت». او از متفکران و علماى مبرز شیعه بود که شهید اول بدین مطلب تصریح دارد و با او در دمشق، در اواخر ماه شعبان ۷۷۶، ملاقات کرده است و چنین مى‌گوید: «دریایى بود خشک‌نشدنى… و بى‌شک امامى‌مذهب بود و من خود از او شنیدم که به امامى بودن خود تصریح مى‌کرد و وابستگى او به پیروى از اهل‌بیت رسالت معلوم است» و باز شهید اول گفته است: «او شاگرد مخصوص شیخ امام جمال‌الدّین علامه حلى بود». و همچنین محقق ثانى شیخ على بن عبدالعالى کرکى عاملى درباره‌اش مى‌گوید: «از بزرگان شاگردان علامه و از اعیان اصحاب ما از امامیه بود». هریک از مؤلفان «ریاض» و «الأمل» و «مجالس المؤمنین» و أعیان الشیعه» و «الذریعه» و دیگران به تشیع او تصریح نموده‌اند. یکى از اساتید او جمال‌الدّین علامه حلى متوفى به سال ۷۲۶ و دیگرى عضدالدّین ایجى صاحب کتاب «المواقف» در علم کلام و متوفى به سال ۱۳۵۵/۷۵۶م است. او سالهای آخر عمرش به شهر دمشق، پایتخت شام رفت و در مدرسه‌ی ظاهریه، ساکن بود و به گفته‌ی «شهید اول» در اوایل ماه ذیقعده سال ۷۶۶ق و به نقلی ۷۷۶، در همان جا وفات یافت بر او نماز گزاردند و بسیاری از بزرگان شام در نمازش شرکت کردند و در «صالحیه» دمشق مدفن شد.

روز ۱۲ ذی القعده سال ۷۷۶ق وفات قطب الدین رازی ابوجعفر محمد بن محمد در دمشق

وفات یافتن امام قطب الدین محمد رازى شارح مطالع…(ترجمه تقویم التواریخ ، ج ۱، ص ۱۳۵)

فوت علاّمه مولانا قطب الدّین محمّد علاّمۀ رازى صاحب محاکمات و شرح مطالع از مشایخ اجازه شیعه که شهید اوّل از او روایت مى‌کند در هفتصد و ده قدّس اللّه روحه(وقایع السنین و الاعوام، ج ۱، ص ۳۷۶)

و توفى الشیخ الإمام العالم العلاّمه قطب الدین محمد بن محمد الرازى الشافعى الشهیر بالقطب التحتانى – رحمه اللّه
– بدمشق عن نیف و ستین سنه. کان بحرا فی جمیع العلوم لا سیما فی العلوم العقلیه و له تصانیف مفیده، منها: شرح الشمسیه و شرح المطالع و الحواشى على کشاف الزمخشرى، و کانت تصانیفه أحسن من تصانیف شیخه العلاّمه شمس الدین الأصفهانى – رحمه اللّه…(النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ج ۱۱، ص ۸۷)

فوت مولانا قطب الدّین رازى صاحب محاکمات در سال هفتصد و شصت.(وقایع السنین و الاعوام، ج ۱، ص ۳۹۰)

روز دوازدهم ماه ذی القعده سنۀ ۷۷۶، وفات یافت در دمشق، ابو جعفر محمد بن محمد بویهى ۱۵۲ معروف به قطبِ‌ رازى. و آن جناب منسوب است به سلاطین بنى بویه چنانچه محقّق کرکى فرموده یا به بابویه قمى چنانچه از شیخِ‌ شهید نقل شده. و اصلش از ورامین رى است و از مصنّفات او است: محاکمات و شرح شمسیه و شرح مطالع و حاشیه بر قواعد علّامه و غیره و او از تلامذه علّامه حلّى است و قواعد را به خط‍‌ خود نوشته و علّامه در پشت همان قواعد، اجازه‌اى براى او نگاشته و قطب به شیخ شهید اجازه داده و شیخ شهید و دیگران تصریح کرده‌اند که او از بزرگان علماى امامیه است و از او تجلیل تمام نموده‌اند و علماى عامّه نیز از او تجلیل و توقیر نموده‌اند و در تراجم او را ذکر کرده‌اند ۴ و میر سیّد شریف بر او تلمّذ کرده…(وقایع الأیام ، ج ۱، ص ۱۵۱

برخی کتاب های این عالم جلیل القدر که در کتابخانه نورلایب موجود است به این شرح است :

۱- الاشارات و التنبیهات ( مع المحاکمات ) (۳جلدی) – شارح

۲- الحاشیه علی شروح الاشارات (۲جلدی) – نویسنده

۳- تحریر القواعد المنطقیه (۱جلدی) – شارح

۴- شرح الرساله المعموله فی التصور و التصدیق و تعلیقاته (۱جلدی) – نویسنده

۵- شرح مطالع الانوار فی المنطق (۱) – نویسنده

۶- شروح الشمسیه (۲جلدی) – شارح

۷- لوامع الأسرار فی شرح مطالع الأنوار (۱جلدی) – شارح

امام رضا الگوی زندگی

عترت همتاى قرآن است که رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم به عنوان یادگار از خویش به جا نهاده است، همان گونه که قرآن در هر زمان نیاز به تفسیر و تحلیل جدید و صحیح و به روز دارد تا از این سفره گسترده با نعمت‌هاى رنگارنگ الهى همگان بهره‌مند شوند؛ اندیشه و رفتار عترت نیز همانند قرآن نیاز به تحقیق و تحلیل در هر زمان دارد؛ تا فضایل و برترى‌هاى عترت همواره مستند و مبرهن و شفاف گردد تا جامعه بتواند آنان را الگوى خویش برگزیند. از این رو ابعاد زندگى عترت باید در سطوح مختلف، کودکان و نوجوانان و میان‌سالان و بزرگ‌سالان مورد نگرش قرار گیرد، تا همگان به فراخور سطح دانش و درک خویش از این دریای فضایل بهره گیرند. بدون آگاهى از اندیشه و رفتار عترت الگوپذیرى دیگران از آنان ممکن نخواهد بود. بدین خاطر باید ویژگى‌هاى عترت رسول‌الله علیهم السلام به صورت عمیق پژوهش شود، و به صورت روان و رسا در دسترس همگان قرار گیرد، تا زمینه پیشوایى و رهبرى عترت فراهم گردد؛ در این صورت است که راه پیروى از آنان براى دیگران هموار مى‌گردد…(منتخبی از کتاب امام رضا علیه السلام الگوی زندگی، نویسنده: حبیب‌الله احمدی ناشر: فاطیما ۱۳۹۳)