فخرالدین ابوعبداللّه محمّد بن عمر بن حسین رازى شافعى (۵۴۳-۶۰۶ ق) عالم بزرگ، متکلم، فقیه و مفسر ایرانی است. معروفترین اثر او کتاب مفاتیح الغیب مشهور به تفسیر کبیر فخر رازی است که از مفصلترین تفاسیر قرآن است.
امام فخرالدین ابوعبدالله محمد بن عمر بن حسین بن حسن بن علی تیمی طبرستانی مشهور به ابن خطیب رازی و امام المشککین از بزرگان متکلمین و خطبا و فیلسوف مشهور سده ششم هجری در ۲۵ رمضان سال ۵۴۳ یا ۵۴۴ در شهر ری زاده شد. محمد بن عمر فخر رازی یکی از مشاهیر علمی و ادبی اسلام شمرده میشود که در عصر خود از بزرگترین علما و حکمای اسلام بوده و در علوم معقول و منقول یعنی فلسفه، کلام، ریاضیات و فقه و اصول، تفسیر قرآن و ادبیات استاد، صاحب نظر و مرجع فضلای زمان محسوب میشده است.
علوم فقه و اصول و کلام اولیه را نزد پدرش آموخت و پس از وفات پدر نزد کمال سمعانى رفت و او را به عنوان مرشد و استاد برگزید. پس از مدتى جهت تکمیل دروس، به مراغه سفر نمود و علم کلام و حکمت را نزد مجدالدین جیلی که از بزرگان فن بود آموخت. رازى مدتى به سفر رفت و در خوارزم و ماوراء النهر، به دلیل بیان مطالبى بر خلاف مذهب مردم آنجا، از شهر اخراج شده به هرات رفت. در آنجا مورد اکرام و احترام سلاطین غورى قرار گرفت و سلطان غیاثالدین محمد غورى مسجد جامع بزرگ و مدرسه جامع هرات را براى مجالس پند و درس امام فخر رازى بنا نهاد. فخر رازى به دلیل آنکه دو پسرش داماد یکى از ثروتمندان رى بودند، از وضع مالى خوبى برخوردار بود. وفات فخر رازی در ۱۱ جمادی الاول سال ۵۹۷ ق است. او در موضوعات مختلفى از خود آثارى بر جاى گذاشته است:
- تفسیر الفخر الرازی المشتهر بالتفسیر الکبیر و مفاتیح الغیب ۳۴ جلدی نویسنده : فخر رازی، محمد بن عمر مقدمهنویس: میس، خلیل ناشر: دار الفکر محل نشر: بیروت – لبنان سال نشر: ۱۴۲۳ق
- التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب) ۳۲ جلدی نویسنده : فخر رازی، محمد بن عمر اعداد: مکتب تحقیق دار احیاء التراث العربی ناشر: دار احیاء التراث العربی محل نشر: بیروت – لبنان سال نشر : ۱۴۲۰ق=۱۹۹۹م
- التفسیر الکبیر ۳۲ جلدی نویسنده : فخر رازی، محمد بن عمر ناشر: دار الکتب العلمیه محل نشر: بیروت – لبنان سال نشر:۱۴۲۰
- المطالب العالیه من العلم الالهی ۹جلدی نویسنده : فخر رازی، محمد بن عمر محقق : سقا، احمد حجازی ناشر: دار الکتاب العربی محل نشر: بیروت – لبنان
- المحصول فی علم أصول الفقه ۴جلدی نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمرمحقق: معوض، علی محمد محقق: عبدالموجود، عادل احمد ناشر:المکتبه العصریه محل نشر بیروت – لبنان سال نشر ۱۴۲۰ق
- عیون الحکمه مع شرح عیون الحکمه ۳جلدی شارح: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: سقا، احمد حجازی نویسنده: ابن سینا، حسین بن عبد الله ناشر:موسسه الصادق (ع) محل نشر: تهران – ایران سال نشر: ۱۳۷۳ش
- الاربعین فی اصول الدین (فخر رازی) ۲جلدی نویسنده : فخر رازی، محمد بن عمر ناشر: مکتبه الکلیات الأزهریه محل نشر : الازهر – قاهره – مصر
- المباحث المشرقیه فی علم الالهیات و الطبیعیات ۲جلدی نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر ناشر : بیدارمحل نشر: قم – ایران سال نشر: ۱۳۷۰ ش
- شرحی الإشارات ۲جلدی شارح : فخر رازی، محمد بن عمر شارح: نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد نویسنده: ابن سینا، حسین بن عبد الله ناشر: کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره) محل نشر: قم – ایران سال نشر: ۱۳۶۳ش
- شرح الاشارات و التنبیهات (الفخر الرازی) ۲جلدی نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر مصحح: نجف زاده، علیرضا ناشر: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی محل نشر: تهران – ایران سال نشر: ۱۳۸۴ش
- أساس التقدیس نویسنده : فخر رازی، محمد بن عمر محقق: سقا، احمد حجازی ناشر: مکتبه الکلیات الازهریه محل نشر: قاهره – مصرسال نشر: ۱۴۰۶ ق
- اساس التقدیس نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: اسماعیل، عبد الله محمد ناشر:المکتبه الازهریه للتراث محل نشر: قاهره – مصر سال نشر: ۱۴۳۲ق
- أسرار التنزیل و أنوار التأویل نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق:عمیره، عبد الرحمن محقق: درویش، عبد المنعم فرج ناشر : دار رکابی للنشر محل نشر: قاهره – مصر سال نشر : ۲۰۰۰م
- إعتقادات فرق المسلمین و المشرکین نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق و معلق: عزب، محمد زینهم محمد ناشر: مکتبه مدبولی محل نشر: قاهره – مصر سال نشر: ۱۴۱۳ ق
- الإشاره فی أصول الکلام نویسنده :فخر رازی، محمد بن عمر محقق: عایدی، ربیع صبحی مقدمهنویس: موصلی، اکرم عبدالوهاب مقدمهنویس: فقیر، علی محقق: عایدی، محمد صبحی ناشر: مرکز نور العلوم للبحوث و الدراسات سال نشر : ۱۴۲۸ق
- الرساله الکمالیه فی الحقایق الالهیه نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: محی الدین، علی ناشر: دار الکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون محل نشر : بیروت – لبنان سال نشر : ۲۰۰۲م
- الشجره المبارکه فی أنساب الطالبیه نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: رجایی، مهدی ا شراف: مرعشی، محمود ناشر:مکتبه آیه الله العظمی المرعشی النجفی (ره) محل نشر: قم – ایران سال نشر : ۱۳۷۷ش
- الشفاعه العظمى فی یوم القیامه نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: سقا، احمد حجازی ناشر: المکتبه الازهریه للتراث محل نشر: قاهره – مصر سال نشر: ۱۹۸۸م
- الفراسه نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: عاشور، مصطفی ناشر: مکتبه القرآن محل نشر: قاهره – مصر
- القضاء و القدر نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر تصحیح و تعلیق: بغدادی، محمد معتصم بالله ناشر: دار الکتاب العربی محل نشر: بیروت – لبنان
- المحصل نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق:اتای، حسین ناشر: دار الرازی محل نشر: عمان – اردن
- النبوات و ما یتعلق بها نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: سقا، احمد حجازی ناشر:مکتبه الکلیات الازهریه محل نشر: قاهره – مصر
- النفس و الروح و شرح قواهما نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: معصومی، محمدصغیر حسن ناشر: الابحاث الاسلامیه محل نشر: تهران – ایران سال نشر: ۱۴۰۶ ق
- تلخیص المحصل شارح : نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر ناشر: دار الاضواء محل نشر: بیروت – لبنان سال نشر: ۱۴۰۵ق
- حفظ البدن (رسالهای فارسی در بهداشت و تندرستی) نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر تحقیق و تصحیح : ذاکر، محمد ابراهیم ناشر: مرکز پژوهشی میراث مکتوب محل نشر:تهران – ایران سال نشر: ۱۳۹۰ش
- خوابگزاری، التحبیر فی علم التعبیر نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر گرداورنده: افشار، ایرج ناشر: المعی محل نشر: تهران – ایران سال نشر: ۱۳۸۵ش
- شرح أسماء الله الحسنی شارح: جمالزاده، عبدالرضا نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر ناشر:موسسه فرهنگی هنری نوین پژوهش فیاض محل نشر: تهران – ایران سال نشر : ۱۳۹۶ش
- شرح اسماء الحسنی (لوامع البینات) نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر مراجعه: سعد، طه عبد الروف ناشر: مکتبه الکلیات الازهریه محل نشر: قاهره – مصر
- عصمه الانبیاء نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر ناشر: دار الکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون محل نشر: بیروت – لبنان
- لباب الاشارات و التنبیهات نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر ناشر: مکتبه الکلیات الازهریه محل نشر: قاهره – مصر
- مناظرات فخرالدین رازی فی بلاد ماوراء النهر نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: خلیف، فتح الله ناشر: دار المشرق محل نشر: بیروت – لبنان
- مناقب الإمام الشافعی نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: سقا، احمد حجازی ناشر: دار الجیل محل نشر: بیروت – لبنان سال نشر: ۱۴۱۳ق
- منطق الملخص نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: فرامرز قراملکی، احد محقق: اصغری نژاد، آدینه ناشر: دانشگاه امام صادق (ع) محل نشر: تهران – ایران سال نشر: ۱۳۸۱ش
- یسألونک عن الروح نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: هلاوی، محمد عبدالعزیز ناشر: مکتبه القرآن محل نشر: بولاق – مصر سال نشر: ۲۰۰۲م
- کشف التمویهات فی شرح الرازی علی الإشارات و التنبیهات للرئیس إبن سینا نویسنده: آمدی، علی بن محمد نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: مزیدی، احمد فرید ناشر: دار الکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون محل نشر: بیروت – لبنان سال نشر: ۱۴۳۴ق
- الشجره المبارکه فی أنساب الطالبیه نویسنده: فخر رازی، محمد بن عمر محقق: رجایی، مهدی اشراف: مرعشی، محمود ناشر:مکتبه آیه الله العظمی المرعشی النجفی(ره) محل نشر: قم – ایران سال نشر: ۱۴۰۹ق
آخرین دیدگاهها