کانت شهاده الشهید الثانی سنه ۹۶۶، و ابنه الشیخ المحقّق أبو منصور الحسن بن زین الدین العاملی المشهور بصاحب المعالم المتوفّى سنه إحدى عشره بعد الألف و ابنه العلاّمه المحقّق محمد بن الحسن بن زین الدین العاملی.
شیخ زینالدین بن على بن احمد عاملى جبعى، فقیه و دانشمند بزرگ شیعه، معروف به شهید ثانى در سیزدهم شوال ۹۱۱ هجرى قمرى، در خانواده علم و فقاهت زاده شد. وى یکى از اعیان و مفاخر فقهاى نامدار شیعه و یکى از اکابر متبحرین در علوم اسلامى و یکى از استوانههاى فقهى و اجتهادى در طول ادوار فقه اسلامى مىباشد که از نظر آثار و برکات وجودى کمنظیر است. او که در قرن دهم هجرى مىزیست با تلاش و کوشش خستگى ناپذیر، فقه آل محمد صلىاللهعلیهم اجمعین را به نقاط مختلف جهان بسط و انتشار داد.
از برکات وجودى این شخصیت بزرگوار آن است که از وى فرزندى برومند همچون علامۀ بزرگوار و دانشمند پارسا و ژرف نگر، ابومنصور جمالالدین حسن (صاحب معالم) به ثمر رسید که آثار گرانبهایى همچون کتاب «معالمالدین فی الأصول» را براى جهان شیعه به یادگار نهاد. این کتاب ارزشمند چند قرن است به عنوان کتاب درسى طلاب علوم دینى در حوزۀ علمى شیعه مورد استفاده قرار مىگیرد و مانند کتاب پدر، یعنى «الروضه البهیه» همچنان جاویدان و پایدار است.
شهید ثانى پس از اقامت در بعلبک، در سایۀ شهرت علمى، مرجعیت یافت و دانشمندان فرزانه و فضلاى آن دیار، از دوردستترین بلاد براى استفاضۀ علمى به محضر او روى مىآوردند و از برکات علمى و اخلاقى او بهره مىگرفتند. وى در این شهر، تدریس جامعى را آغاز کرد، به این معنى که چون نسبت به مذاهب پنجگانۀ جعفرى، حنفى، شافعى، مالکى و حنبلى از لحاظ آگاهى علمى کاملا محیط و مسلط بود، بر اساس تمام این مذاهب پنجگانه تدریس مىنمود و در حقیقت فقه مقارن و عقائد تطبیقى را تدریس مىکرد. تودۀ مردم نیز بر حسب مذهب خود، پاسخ استفتاآت خویش را از محضر او دریافت میکردند. با داشتن چنین مقام و شخصیت برجستۀ علمى و فقهى، در تأمین پارهاى از ضروریات معاش شخصا تلاش مىکرد، از جمله نوشتهاند: وقتى هوا تاریک مىشد و شب فرا مىرسید، با الاغى که مرکب سوارى او بود به خارج شهر مىرفت و هیزم مورد نیاز خانوادهاش را فراهم مىکرد.
شیخ حسین بن عبدالصمد حارثى، پدر شیخ بهایى مىگوید: «روزى بر شهید ثانى وارد شدم و او را متفکر یافتم. او در خویشتن فرو رفته بود. علت این حالت را از او جویا شدم، به من گفت: «برادرم ! چنین مىپندارم که من دومین شهید باشم، زیرا در عالم رؤیا سید مرتضى علم الهدى را دیدم که مجلس ضیافتى تشکیل داده و علماء و دانشمندان امامیه و شیعه در آن شرکت داشتند. وقتى من وارد مجلس شدم، سید مرتضى از جا برخاست و به من تهنیت گفت و دستور داد که در کنار استاد شهید اول بنشینم.» همچنین از شیخ على، نوۀ شهید ثانى نقل شده که گفته: از یکى از معتمدین شنیدم که جدّم شهید ثانى در خواب دید گویا در محلى تعدادى صندلى هست که روى هر صندلى یکى از علماى بزرگ ما نشسته است، و در کنار صندلى شهید اوّل یک صندلى خالى است، پرسیده: این براى کیست؟ به او گفتهاند: براى شماست. از آن موقع احساس شهادت نموده، بدان جهت به بحث و کاوش در مصنّفات شهید اوّل پرداخته است.
شایان ذکر است که شهید ثانی شرح مشهوری بر کتاب شریف و معروف شهید اوّل «اللّمعه الدّمشقیّه» نگاشته اند، که تحت عنوان «الروضه البهیّه فی شرح اللّمعه الدّمشقیّه» قرن هاست که در حوزه های علمیّه جهان تشیّع تدریس می شود. الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه اثر شیخ سعید شهید زینالدین بن على بن احمد بن تقى عاملى، معروف به شهید ثانى (م ۹۶۶ ق) میباشد و یکی از بهترین شروح اللمعه الدمشقیه تألیف شهید اول است و یک دورۀ نیمه استدلالى فقه امامیّه را در بردارد. و سایر آثار ایشان به شرح زیر است:
- روض الجنان فی شرح إرشاد الأذهان
- مسالک الأفهام فی شرح شرائع الإسلام
- التنبیهات العَلیّه علی وظائف الصلاه القلبیه
- ثلاث رسائل فی الحج و العمره
- الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه
- البدایه فی علم الدرایه
- تمهید القواعد الأصولیه لتفریع الأحکام الشرعیه
- حقائق الإیمان مع رسالتی الإقتصاد و العداله
- منیه المرید فی آداب المفید و المستفید
- مسکن الفؤاد عند فقد الأحبه و الأولاد
- کشف الریبه فی أحکام الغیبه
- کشف الریبه فی أحکام الغیبه (بیروت)
- حاشیه المختصر النافع
- حاشیه شرائع الإسلام
- الحاشیه الأولی علی الألفیه
- رسائل الشهید الثانی (طبع قدیم)
- روض الجنان فی شرح إرشاد الأذهان
- الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (۲ جلدی)
- فواید القواعد
- الفواید الملیه لشرح الرساله النفلیه
- مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام
- المقاصد العلیه فی شرح الرساله الألفیه
- حاشیه الإرشاد
- الحاشیه الثانیه علی الألفیه
- التعلیقات علی شرح اللمعه الدمشقیه
- آرام بخش دل داغدیدگان
- حقائق الإیمان مع رسالتی الإقتصاد و العداله
- منیه المرید فی آداب المفید و المستفید (چاپ جامعه مدرسین)
- شرح الروضه البهیه
- ترجمه منیه المرید
- اسلام در کنار داغدیدگان (ترجمه، مسکن الفواد عند فقد الاحبه و الاولاد)
- ارمغان شهید
- تسلیه العباد در ترجمه مسکن الفؤاد شهید ثانی
- الحاشیه علی الروضه البهیه
- الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (کلانتر)
- تمهید القواعد (الشهید الثانی)
- مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه منسوب به امام جعفر صادق علیهالسلام
- محاسبه النفس
- مسکن الفؤاد عند فقد الأحبه و الأولاد
- منیه المرید فی أدب المفید و المستفید
- رسائل الشهید الثانی
- مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام (رحلی)
- کامل ترین ترجمه نموداری شرح لمعه «شهید ثانی»
- تحریر الروضه فی شرح اللمعه (ویرایش جدید)
- مسکن الفواد فی فقد الاحبه و الاولاد باللغه الانجلیزیه
- التنبیهات العَلیّه علی وظائف الصلاه القلبیه
- ثلاث رسائل فی الحج و العمره
- الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه
- الـرعایه فی علم الدرایه
- البدایه فی علم الدرایه
- الرعایه لحال البدایه فیعلم الدرایه و البدایه فیعلم الدرایه
- الدرایه
- مسکن الفؤاد عند فقد الأحبه و الأولاد
- مجموعه الرسائل
- الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (۳ جلدی)
- کتاب فی الأحادیث،
- الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه
- غنیه القاصدین فی اصطلاحات المحدثین
- شرح اللمعه الدمشقیه
- الفوائد العملیه فی شرح النفلیه
- الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه
- المقاصد العلیه فی شرح الألفیه
- المصنفات الأربعه
- رساله فی الأدعیه و رساله فی آداب الجمعه
- الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه
- منظومه فی النحو و شرح آن
- محاسبه النفسآرام بخش دلها در مصیبت و بلاها
آخرین دیدگاهها