میرزا حسین بن محمدتقی بن علی محمد نوری طبرسی (۱۲۵۴-۱۳۲۰ق)، معروف به محدث نوری و حاجی نوری، فقیه، محقق، محدث و رجالى بزرگ و چهره سرشناس علماى شیعه در قرن چهاردهم هجرى به شمار مى‌آید. شهرت محدث نوری بیشتر به سبب تالیف کتاب مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل است. ولادتش در ۱۸ شوال سال ۱۲۵۴ هجرى قمری در روستاى یال رود از توابع شهرستان نور واقع در استان مازندران چشم به جهان گشود؛ وی در سن ۶۴ سالگی در شب چهارشنبه ۲۷ جمادى الآخرسنه ۱۳۲۰ هجرى قمری جان به جان آفرین تسلیم نمود و در شهر نجف، صحن حرم امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام سمت باب القبله دفن شد.
هنوز هشت سال او تمام نشده بود که غبار یتیمى بر چهره او نقش بست و پدر بزرگوار خود را که از علماى آن سامان بود از دست داد، او که در خانواده‌اى اهل علم به دنیا آمده بود، لذا علاقه‌اى وافر به علم و دانش و سلسلۀ جلیل روحانیت داشت و از همان کودکى به درس فقیه بزرگ آن دیار، مولى محمد على محلاتى رفت و علم و دانش را از محضر آن عالم بزرگ فرا گرفت. در آغاز جوانى به شهر تهران سفر کرد تا از علماى بزرگ آن شهر نیز بهره‌مند گردد. او در مجلس درس عالم جلیل، شیخ عبدالرحیم بروجردى حاضر شد و از خرمن علم و دانش آن دانشمند بزرگ خوشه چید و با دختر استادش شیخ عبدالرحیم بروجردى ازدواج کرد و با وصلت با خانواده‌اى روحانى و اهل علم، شرایط را براى پیشرفتهاى بزرگ علمى خود مهیا ساخت، چرا که همسر او در خانواده‌اى اهل علم تربیت شده بود و مى‌توانست شریک و همراهى مهربان براى همسر دانشمند خود باشد.
برخی از مهمترین کتاب های محدث نوری عبارت است از :
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل؛ این کتاب مشهورترین و بزرگترین تألیف محدث نورى است که با جمع‌آورى بیش از ۲۳ هزار روایت که در وسائل الشیعه شیخ حر عاملی نیامده، مجموعه‌اى گرانبها و ارزشمند براى جهان اسلام به یادگار نهاده است.
وی در مقدمه کتاب مستدرک الوسائل می‌نویسد: «عالم کامل، متبحر خبیر، محدث نقّاد و آگاه، نشر دهنده آثار، جمع آورنده روایات، شیخ محمد بن حسن حر عاملی درکتاب وسائل الشیعه روایات و احادیث فراوانی را از میان کتابهای روایی علما و اصحاب جمع‌آوری نموده‌است؛ روایاتی که برای جان لذت بخش و برای دیده نور چشم است…؛ ولی با مراجعه به دیگر کتابهای روایی اصحاب، به بخش دیگری از روایات برخوردم که کتاب ارزشمند وسائل آنها را در برندارد… و بعد از سعی و تلاش فراوان و جستجوی سخت در کتابهای روایی توانستم این مجموعه بزرگ و ارزشمند را جمع‌آوری نمایم که روایات آن در حدود روایات وسائل است و همچون روایات آن ارزشمند و گرانبها می‌باشد». این منابع شامل ۷۵ کتاب روایی معتبر شیعه است و در مجموع بیش از ۲۳ هزار روایت دارد.
جنه المأوی فی ذکر من فاز بلقاء الحجه علیه‌السلام، او معجزته فی الغیبه الکبری
رخسار پنهان ترجمه کشف الاستار عن وجه الغایب عن الابصار
لؤلؤ و مرجان در شرط پله اول و دوم منبر روضه‌خوانان
نجم الثاقب فی احوال الامام الغایب علیه السلام
فیض القدسی فی احوال العلامه المجلسی
کشف الأستار عن وجه الغائب عن الأبصار
فصل الخطاب فی تحریف کتاب رب الارباب
دار السلام فی ما یتعلق بالرؤیا و المنام
نفس الرحمان فی فضائل السلمان
ظلمات الهاویه فی مثالب معاویه
البرکات الأحمدیه
البدر المشعشع
سلامه المرصاد
میزان السماء
الکلمه الطیبه
مواقع النجوم
شاخه طوبى
معالم العبر
تحیه الزائر
برخی از شاگردان :
شیخ فضل الله نوری (داماد و خواهرزاده محدث نوری)
شیخ محمدتقی بافقی
میرزا ابوالفضل تهرانی معروف به کلانتری نوری
آخرین دیدگاهها